Homeopathie en wetenschappelijk bewijs

Homeopathie is een wetenschappelijk geneesmethode in ontwikkeling. Het aantal artikelen over homeopathisch onderzoek dat per jaar verschijnt in wetenschappelijke tijdschriften is de laatste twee decennia explosief toegenomen.

Langdurige klachten

Homeopathie blijkt vooral voor langdurige klachten een bruikbare aanvulling, waardoor de levenskwaliteit van patiënten kan verbeteren. In het Bristol Homeopathic Hospital (UK) werden 6.500 voornamelijk chronisch zieke patiënten die homeopathische behandeling kregen 6 jaar gevolgd. 70 % rapporteerde enige verbetering van de gezondheid, 50 % zelfs belangrijke verbetering. In een Duits/Zwitsers cohort onderzoek werden 2.851 volwassenen en 1.130 kinderen 2 jaar gevolgd. 97 % van de diagnoses betrof langdurige ziekten. Als patiënten ook homeopathisch behandeld werden, verminderde gemiddeld de ernst van de ziekte significant. Vooral bij jonge kinderen en bij volwassenen nam de kwaliteit van leven aanmerkelijk toe.

Meer dan placebo

Sinds 1991 zijn er diverse meta-analyses (systematische analyse van onderzoeksstudies) verricht. Keer op keer luidde de conclusie dat de werking van homeopathie waarschijnlijk niet alleen kan worden toegeschreven aan een placebo effect (nepbehandeling). Ook is de werkzaamheid van homeopathie aangetoond bij allergie en bovenste luchtweginfecties, diarree bij kinderen, behandeling van griep, het op gang komen van de darmfunctie na een buikoperatie, reumatische ziekten en hooikoorts. Een belangrijk bijkomend voordeel is de veiligheid van de homeopathische geneesmiddelen. Bijwerkingen zijn sporadisch, mild en voorbijgaand.

Fundamenteel onderzoek

De precieze werking van homeopathische geneesmiddelen in het lichaam is nog niet opgehelderd. Homeopathische geneesmiddelen worden stapsgewijs verdund en geschud (gepotentieerd). Dat maakt het onwaarschijnlijk dat zij werken als reguliere medicijnen. Hoe werken ze dan wel? Volgens de meest gangbare hypothese zou water onder bepaalde omstandigheden informatie kunnen vasthouden over materiaal waar het mee in contact is geweest, bijvoorbeeld zouten, mineralen of plantenmateriaal. Die informatie kan worden overgedragen op daarvoor gevoelige biologische systemen. Er zijn inderdaad aanwijzingen uit fysisch onderzoek dat een hoog gepotentieerd homeopathisch geneesmiddel andere eigenschappen heeft dan puur water. Met verfijnde fysische meetmethoden, zoals thermoluminescentie, Raman en UF-VIS spectroscopie, is bij herhaling aangetoond dat het homeopathisch bereidingsproces de eigenschappen van de oplossing verandert. Ander onderzoek toont de biologische werkzaamheid van hoge homeopathische potenties aan. Een voorbeeld van zo’n effect is degranulatie (vrijkomen van korrels) uit basofiele granulocyten, een bepaald type witte bloedlichaampjes. Onder leiding van Prof. Dr. Claudia Witt van de Charité Universiteit te Berlijn werd een analyse verricht van 67 dergelijke biologische experimenten. Bij 75% van de herhaalde experimenten trad effect op, ook bij de studies van de hoogste methodologische kwaliteit. Een zeer opmerkelijke uitkomst!

Al dit wetenschappelijk bewijsmateriaal kan volgens ons maar tot één conclusie leiden: homeopathie werkt en heeft voor talloze patiënten zijn waarde bewezen.

Samenwerkende Artsen Homeopathie Regio Arnhem (SAHRA) www.sahra.nl

Christien Klein-Laansma, Oosterbeek
Beatrice Roldaan, Arnhem
Mariëtte Gielens-Peeters, Velp
Simone Karcher, Elst

Dit is een bewerking van een artikel dat verscheen in dagblad De Gelderlander als opiniestuk op 10 januari 2009